Dan Seng Lawn: Ya dai ni byin nga ai ‘State Day’ galaw na manau hte seng ai lam hpe maram yu jang aten na na byin nga ai hkam sha lam ni kapaw pru wa ai masa re ngu nna mu mada lu ai.

Ahkyak ai shingdu mabyin 3 hta ndai lam byin wa ai ngu nna maram lu ai.

1)Socialist Asuya prat na masing awngdang nna asi si wa sai ngu ai lachyum re.
1974 na constitution hta amyu 135 masat da ai hpang Asuya nan htunghkring hte laili laika hpung ni hpaw na matu n gun jaw mat ai lam ni tut nawng galaw mat wa sai. Ya dai ni na mu mada nga ai htunghkring hpung malawng gaw dai aten ni hta hpaw mat ai hpung ni re ai hpe sawk sagawn lu ai. Lachyum gaw 135 masat da sai hte maren ndai masat da ai amyu ni gaw ga mung nbung ai, amyu mung nbung ai, labau mung nrum ai ngu ai sakse ni madun ra wa ai. Dai re ai maja wndai aten na htunghkring hte laili laika hpung ni tinang hte seng ai bawsang labau ni ka mat wa tim, JW ting hte seng ai yawng hte seng ai labau mung n gale pru wa ai.

Ya na htunghkring ningbaw nga ai ni malawng ndai aten na Lanzin lunge nga ai hkan lawm nna kaba wa nna socialist prat na amyu rusai htunghkring hte seng ai ningmu ni hte kaba wa ai ni law ai hpe shingdu labau hpe sagawn yu jang maram mai nga ai.

2) Lamuga madu Du magam dawm kau hkrum ai lam.
Socialist Asuya lung wa ai, de hpang Shanglawt rawt wa ai kaw na Mung Du hku up ai lai hpe dawm kau ya masai. Ndai zawn dawm kau ai marang shawa dawtsa ni tinang a lamuga ngu ai myit jasat hkam la lam yawm mat masai. Hpa majaw nga jang mi moi gaw lamuga ngu jang Du ni she nsa jum ai re majaw Du wa gara hku woi makawp maga jang, zaw shawa mung hkan ra ai masa nga ai. Ya gaw yawng gum lu gum lang rai nna lamuga mung madu nnga, mungdaw mungdan mung madu nnga ai masa de gale wa ai masa rai nga ai. Jinghpaw Mungdaw ngu nna masat ai nan mung Mungdu ni shanglawt woi la ngut ai hpang masat da ai rai nga ai.
Shanglawt ni gumchying gumsa dawm ai nga na mung du ni hpe dawm kau ngut ai hpang ndai mungdu ni lamuga hpe makawp maga mat wa ai zawn ya daini du hkra lamuga hpe tsawra nja nhpra let makawp maga nga ai lam hpe nmu lu ai lam mung anhte a labau hta hkrat sum ai lam langai re ngu nna maram nngai.
Mi moi lamu ga lahpa mi, mare langai mi mung woi awn nna nde ga ai, hkringhtawng mung nnga ai ni mahtang Du mying shakap, zau hpyi gali nna arawng mala ai aten mung du mat sam sai ngu shadu yang mung mai na zawn zawn re ai mung dai ni na aten nan rai mat sai ngu mu mada nngai.

3) Ngang kang ai sakese sakgan ni hte madi madun mai ai lawnglam ni hte rai nna shada jahkrup hkat ai htunghkring mat mat wa nga ai lam.
Hpa baw hpe nra ai rai? Jinghpaw ngu ai ni kaga bawsang ni na lamuga maden da ya ai labau nga na i? Aga shamat ya, htunghkring shamat ya na i? Hpa hpe nra ai? Sakse ni hte hkrak shaga na aten mung rai sam sai. Jinghpaw mungdaw nan ngu ra ai nga jang hpa majaw ngu ra ai labau sakse ni tang madun madi madun saga. Teng ai hku shaga wa saga. Inglik prat na sakse ngang kang ai ni hpe hpaw hpyan na dara shaga saga. Dai hku nre ai sha myidi chyip nyeng nna, hkam sha lam hta hkrai mahta ai masa gaw gara de ndu shangun ai sha, grau nchyun shanang wa shangun mai nga ai.
Ngai mahkawng da ai kaw yawng hkum tsup sai nngu tim British Library kaw na mahkawng wa ai laika man 700, 800 dang re ai sakse sakgan ni nga ai. Hkrak jahta bawngban na nga jang shaw ya na jin jin rai nngai.
Lamuga ndai lamu ntsa na hkrat wa ai gaw nrai na re. Mungdaw ndai majoi lu da ai gaw nrai na re. Labau nnga ai mung nrai na re. Majoi shaprai kau mai ai baw mung nrai na re. Madu nga ai lamuga re. Ndai madu ni hkraw n hkraw ngu ai gaw masha law nlaw hte nseng na re. Masha malawng dai hku ra ai majaw na lamuga hpe jaw u ngu jang nang kam na kun? Myit yu ga.
Pala ndai WHG kaw na hpang nna, ya mungdaw mying hpe ahtu hpang sai, nau nna jang jawm lang ga Jinghpaw ga ngu ai hpe mung adawt wa na, Jinghpaw nga manga yawng hpe adawt mat na jinghkyen wa na pala she re ngu mung masa ningmu nga ai ni mu na masai. Jinghpaw Wunpawng Hkalup Hpung mung next target mai byin wa ai. Ya jang she byin jang byin na, raitim masa lam gaw dai de yawng wa nga ai masa rai nga ai.
Wunpawng nga na mung myit hta grai kap a ni ngu jang, lata tut arawn alai gaw hpan mi bai rai nga ai hpe maram lu ai. Jinghpaw ngu ai nkap ai majaw gan ra ai masa sha rai nga ai. Ya htawm hpang hpa bai nga wa na kadai nlu tsun nga ai. Wunpawng ngu nna hpa jawm galaw na gara de sa na ngu ai mung asan sha hpa mung nnga nga ai.
Rawt malan chyinghkraw galu wa ai majaw mung rai na re. Jinghpaw hpe ga ai pala gaw rawt malan hpe gap ai pala rai nga ai. Rawt malan gaw ideology hku nga jang Jinghpaw ideology rai nga ai. Ndai rum jang rawt malan mung shi hkrai shi nsa kya wa na masa nga nga ai. Nna ra ai ni nga na re, raitim atsawm myit yu ga masa lam hpe. Jadip jahpang ngu ai ni gumrawng gumtsa ideology ngu ai ni hpe atsawm hkaja yu ga.
Lamuga hte amyu hpe woi zinlum ai lam hta ya yang na wuhpung wuhpawng ni woi awn ai lam n lu galaw mat sai nga jang, mi moi anhte gara hku nga wa ai ngu ai maga de bai gayin wa ai mahtang gaw madung rai wa na shadu ai.
Myit yu na lam nkau mi gaw,

1. Mi moi na Mung du ni rai nga ai ni a ngang kang ai labau lasang ni hpe bai ngang ngang kang kang sawk shangang wa ga.
2. Ndai Mung du mare du ni bai kahkyin ra na aten du sai ngu nna mu mada ai. Zaw shawa hpe hkrai dat da jang ayai aya rai wa nga ma ai. Order nnga ai wuhpung wuhpawng byin wa ai. Shaglawt a ga mung nkang wa ai masa mung pru nga ai. Dai majaw Myen Asuya mahtang order jaw ra ai de gale wa ai. Tinang shada up ai rai jang nra re mayam myit n gun ja wa ai zawn rai nga ai.

Yawng a na hta shang na zawn gaw nnga na re. Ndai hku mung myit ra wa sai ngu mu mada let ningmu garan gachyan dat nngai.

Dan Seng Lawn

Hkum shan roirip zingri sat hkrum ai Jinghpaw Wunpawng Hkalup Hpung Ginjaw (KBC) Laika Hpaji Sasana Apnawng Saranum 2 a manghkang mabyin teng sawk shapraw ya na matu hte Laiza Hpyen Du Shalat jawngma ni si ai manghkang hparan shapraw ya na matu Netherlands du Jinghpaw Wunpawng myu sha ni woi awn let n-gun madun mat ai.

Dai hpang Jinghpaw Mungdaw kata Myen asuya dap a hpyen n-gun jat ai lam ni dawm kau na matu hte jet ai Federal Munghpawm gawgap sa wa na matu ni hte hpawn lawnglam 5 hpe February 19 ya shani ka-ang hkying 12:00 jan kawn shana daw hkying 3:00 du hkra Belgium mungdan Brussels mare daju e jung ai Sumtsan Salang Rung e Jinghpaw Wunpawng Uhpung Uhpawng-Netherlands (KCNL) woi awn nhtawm hpyi shawn n-gun madun mat ai lam rai mali ai.

“Daini madung gaw saranum yan a manghkang sawk shapraw ya na matu, Laiza hpyendu jawng hpe gap ai majaw du jawngma marai 23 si ai manghkang hpe Myen asuya kawn lawan ladan mahtai tam nna KIO hpe hparan jasan na matu, hpyen yen tsin-yam masha ni hpe jaw ai garum ntum arai ni la kau ai zawn, lagu la kau ai zawn re n galaw na matu, garum madi shadaw ai ni hpe dingbai dingna n jaw na matu, ya byin taw ai manghkang gaw hpyen masa manghkang n re. Mungmasa manghkang re majaw mungmasa hpe ku ntsa kaw bawngban mahtai tam na matu hpyi shawn ai re” nga KCNL ningbaw Slg. Mwihpu Bawk San tsun ai.

Shanhte hpyi shawn ai lawnglam ni hpe Belgium na Myen sumtsan salang rung de jaw ai zawn EU rapdaw, Netherlands rapdaw hte mungdan gadaga tara rung (international court) ni de mung kanan shalai jaw na matu hkyen lajang nga ai nga shi kawn tsun ai.

“Daini Myen sumtsan salang rung kawn lit nga ai ni hte hkrum na matu hpyi shawn ai raitim shanhte ningdang ai. Marawn ai lamang ni galaw ai. Saranum yan sat hkrum ai sumla ni sharawt ai. Bai nna ramma ni hpe wan nat sat hkrum ai sumla ni, simsa lam bawngban na matu, tara rap-ra ai lam lu na matu. Jinghpaw mungdaw hta tara rap-ra ai lam ni nga wa na matu hpyi ai” nga tsun ai.

Netherlands mungdan hta Myen sumtsan salang rung n nga ai majaw Jinghpaw Wunpawng uhpung uhpawng (KCNL) woi awn nhtawm Belgium Mungdan na Myen Sumtsan Salang Rung shawng e sa du nhtawm n-gun madun ai lam hta Jinghpaw Wunpawng myu sha ni hte arau Mun, Rahkai, Kayin, Sam amyu sha ni hte Amyu Sha Democracy Hpung Ginjaw (NLD-LA) ni shanglawm mat nna yawng marai 60 hkawt n-gun madun mat ai nga Slg. Mwihpu Bawk San kawn tsun ai.

Ya yang Myen mung hta jet ai simsa lam hpe hkrang shapraw ai lam n nga ai majaw Gumsan Magam Slg. Ting Tsing asuya hpe amyu sha bawsang ni makam n nga ai majaw ya na zawn hpyi shawn dat ai re nga Netherlands mungdan NLD-LA Ningbaw Slg. Myin Nai tsun ai.

“Shanhte hpyi shawn ai gaw Myen mung hta ya yang byin taw nga ai lawnglam amyu myu hte amyu sha bawsang ni ntsa gasat nga ai manghkang ni le i. Mara n nga ai mungshawa ni ntsa mara gata zingri zingrat nga ai lam ni hpe jahkring nan jahkring ya na matu. Rara masa ka-up ai lam ni hpe mung hpyi shawn tawn ai. Madung gaw shanhte Slg. Ting Tsing asuya hpe n kam ai le i” nga shi kawn tsun ai.

Lai wa sai January 19 ya shani e Lahta Sam Mung, Muse ginwang Pangsai (Chyu Kuk) ginwang daw Namtau mare Kawng Hka kahtawng na KBC laika hpaji sasna apnawng saranum Maran Lu Ra hte Tangbau Hkawn Nan Tsin yan hpe hkrum shan roirip nhtawm sat hkrum ai shata mi ladu hkrum ai ninghtoi mung rai nga ai. Dai hte maren 2014 ning November 19 ya shani Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung (KIO) ginjaw hpyendu jawng e Myen asuya dap kawn laknak kaba gap bun ai majaw Du Jawngma 23 si mat ai shata masum ladu hkrum ai ninghtoi mung re majaw Netherlands du Jinghpaw Wunpawng myu sha ni n-gun madun ai lam re nga chye lu ai.

Apnawng saranum yan a manghkang hte seng nna mabyin teng sawk shapraw lu wa hkra ngu; February 19 ya manap hkying 6:00 kawn February 20 manap hkying 6:00 du hkra hkying hkum 24 lu shagam akyu hpyi na matu KBC kawn ndau shana da ai majaw daini gaw mungdan kata/shinggan hkan e shanu nga ai hkristan Nu Wa ji nban ni mung shing shing rai lu sha gam akyu hpyi ai lam galaw shajang nga ma ai.

Tan Awng woi awn ai Myen dap dat kasa ni gaw lai wa sai June 30 ya hta kalang, ya August 2-3 hta kalang rai yang lahkawng lang ngu na KIO/KIA hte gap hkat jahkring na htinglet sai. KIO/KIA maga hku nna Panglong ga sadi principles ni hpe manat nna shaga ai gaw manu nga ai.

KIO/KIA hku nna ndai hku gap hkat jahkring simsa lam la na hkrum jahta ai gaw mung masa ginsup ai hku re nga tsun nga ma ai. Raitim ginsup n shut na gaw ahkyak nga ai.

Ya sha ya sha sa nna KIO/KIA hpe gap hkrat jahkring na matu hpyi lajin nga ai Myen dap ni a kasa ni gaw Myen dap ginjaw Naypyidaw asuya kawn shangun ai re ngu hpe kade ram pahkam hkam lu na kun? Hpa majaw nga yang Ginjaw Naypyidaw gaw ya du hkra Mungdaw asuya ni hpe hpa ahkaw ahkang n jaw shi ai shiga na lu ai, ndai lam hpe Chin National Party (CNP) na Slg. Kyaw Nyein ni hte kaga party ningbaw ni mung tsun garu nga ma ai.

Mungdaw salang ni hta hpa ahkaw ahkang n nga ai wa Mungdaw dat kasa re nga ai Du Tan Awng, Hkyet Hting Nan, Tsumhpawng Sin Wa zawn re ni kawn jahkrup ai hpe KIO/KIA gaw kam nna gap hkat jahkrup ai lam mahkra hpe hkapla yang shut mai nga ai. Rai nna KIO/KIA gaw ya bai simsa lam la kau nna hpa baw matut galaw na?

Myen dap ni gaw amyu bawsang ni hpe Garan Nna Up (divide-and-rule) ladat hpe lang nna shakri nga ai, ya gap hkat jahkring simsa lam sa jahta dat jang KIO/KIA kata nkau ni gaw “matut gap na, nkau ni gaw gap hkat jahkring simsa lam la na”, ndai zawn n ru n ra byin shangun nga ai. Tinang kata myit n hkrum jang she Myen ni aloi sha up sha lu na rai nga ai, hpyen wa ra ai gaw dai rai nga ai.

Myen dap ni gaw KIO/KIA hte bawng yu nna jahkrup lu jang gaw amyat re, n lu tim asum n re.

KIO/KIA hku nna Myen hte gap hkat jahkring simsa lam la na hpe hkap la sai lam shiga dap de Du Kaba Gun Maw shana wa sai, ya Myen hte simsa lam la na myit hkrum wa ai gaw, “Mung shawa ni grai jamjau wa ai majaw” ngu ai gabaw npu e sawn nga ma ai. Mung shawa ni a myit hta hpa baw rawng ai hpe July shata 12 ya shani na Laiza zuphpawng hta azin ayang tsun dan lai wa sai re. Jamjau tim Myen a mayam prat kawn na lawt hkra shakut na matu naw kasat ga nga tang madun wa sai, jamjau tim jamjau u ga hkam sharang nna naw shakut na lam htawng madun wa sai.

KIO/KIA hku nna J.P mung shawa a ga madat na i, Myen dap a ga madat na i?

Gap hkat jahkring ngut jang Myen hte mung masa bawngban na hte prat tup simsa lam galaw na tsun nga sai. Myen gaw KIO/KIA hpe galoi wa mung masa jahta a ni?

Shawngdaw de gap hkat jahkring simsa lam la ai majaw tat sum kau ai lam ni kade ram law sai hpe gaw n dinglik yu sai kun? Simsa lam la ai laman KIA hpyenla law law sat hkrum mat sai, ramma ni law law kani ya tai ra mat ai, Jinghpaw htinggaw law law dumbri dumbra byin mat ai, laban launa law law hpaga hkrat mat ai, anhte simsa lam la ai majaw hpabaw amyat lu a ni? Myit yu ga.

Shaning 17 Ning Simsa lam laman hta W.P myusha ni dwi ai, hka ai, jap ai sha lai wa sai hte pyaw, yawn ai ni mung nga wa sai. Raitim amyat Lu ai n nga ai sha arang sum ai hpe mu lu ga ai. Grau na nni nkri, roi rip ai sat nat hkrum ai ni, lamu ga yisun kashun la hkrum ai ni a hkrap myi prwi hte madai nsen mung grau na lu wa sai re.

Bum ni krin, hka ni hket, ahkaw ahkang pat ram ram machyi mat sai re. W.P sha ni a buga gaw ana kaba lu na laswi lasa hkyet taw sai machyi masha hte bung taw sai re. W.P sha ni a prat mung Nga madim kata rawng ai Nga ni hte bung nga ai. Dai re majaw myusha yawng a lu la ging ai rap ra ai ahkaw ahkang hte tinang gam maka hpe tinang ran lu ai ahkang hpe hkrang shapraw ya na jet ai sim sa lam kaw na lai na laga gaw Myen hpyen a Mahkam sha re ngu mu mada ai.

Dai ni na W.P myusha yawng a mung masa gam maka gaw KIO/KIA a lata hta nga ai re majaw KIO/KIA hkrat sum yang anhte W.P sha yawng hkrat sum ai sha re, KIO/KIA lam woi shut yang anhte W.P myu mat na re. Ya na zawn Myen hpyen gumshem a KIO/KIA hpe majan baw ai lam gaw W.P sha yawng hpe majan baw ai lam re majaw anhte W.P sha ni yawng mung ladat amyu myu hku ninghkap kasat sa wa ra sai aten re ngu kam ai.

“Pu gan yang sin machyi ai” myutsaw myit hte W.P myusha kaji kaba yawng gaw myusha lam hta lam woi nga ai KIO/KIA hpe aja awa madi shadaw n-gun jaw taw sai sha n-ga myit rum, myit hkrum ai lam hpe dan dan leng leng madun dan sai re. Myutsaw myit hte myit hkrum ai lam gaw hpyen yawng hpe gumlau kau lu na, awng padang lam de lam woi ya na n-gun re ngu kam ai.

Dai ni na byin nga ai manghkang a ningpawt gaw BGF n re nga ai anhte bum nga bawsang myu ni a lu ging ai rapra ai ahkaw ahkang hte tinang buga tinang uphkang lu ai ahkang (federal principle) hpe Myen asuya n hkap la ai majaw dai ni du hkra du daw sai hkaw taw ai re ngu mu mada ai. Dai re kawn Myen hpyen wa gaw W.P myusha ni hpe sha n-ga laga bawsang hpunau ni yawng hpe mung ladat amyu myu hku shamyit kau let Myen sha up sha na matsing (Burman nationalism) hku aja awa shakut taw ai hpe mu lu ga ai. Machyu pala n kapaw ra ai katsi majan hku kasat na ladat hte maren Myen wa gaw KIO/KIA hpe mung gap jahkring simsa lam ngu ai mahkam hpe kalang bai ladat shaw taw sai re.

Dai gaw UNFC (United Nationalities Dederal Council) ngu ai lapu a baw re nga ai KIO/KIA hpe tek jum kau let ngam nga ai laknak lang uhpung ni hpe shamyit agrawp kau na masing re ngu maram lu ai. Ya ten hta Myen hpyen wa gaw KIO/KIA du salang ni a lapran sha n-ga UNFC malawm bawsang uhpung ni a lapran sumprat dawk bang jaw na mahkrun lam tam taw ai re ngu mu ai. Myen hpyen wa gaw wuhpung hka ai wuloi hpe gyam sha na Sharaw zawn zai ladat hte la maja taw ai re majaw bum nga bawsang myusha laknak lang uhpung yawng gaw ya ten gahkyin gumdin let n-gun madun ra ai ten re ngu mu mada ai.

Hpyen majan gaw manghkang yawng hpe ran jaw na n re tim jet ai simsa lam lu na matu arang kaba langai re nga ai. Arang law yang she amyat law na re hpe mung dum ra ga ai. Greece hpaji ninghkring TACITUS tsun ai ga yan mi nga ai “N SHAWP N KAJA AI SIMSA LAM GAW HPYEN MAJAN HTA GRAU SAWNG AI—- A bad peace is even worse than war”.

Ga sadi n dung masu magaw pale palau chye ai Myen hpyen asuya gaw simsa lam hpe ninggang shatai let mung masa hte hpyen masa akyu amyat a matu ginsup ai lam re ngu mu mada ai. Myen hpyen gumshem woi galaw ai simsa lam gaw myusha ni hpe hten bya lam de woi ai lam sha re ngu mu mada ai. Dai re majaw jet ai simsa lam de du wa na matu gaw aten, masa hpe naw la ra na re ngu mu mada ai.

Bumshi n bung n du shi yang nbung laru ru ru ai ten hta n poi lawm mat na matu myit nden shaja let hpunau bawsang uhpung yawng hte nsen langai, ga hkaw langai, lahkrip ra ra rawt sa wa yang tinang gam maka tinang ran lu na padung lam de du na re ngu kam n’ngai.

By: Hkyihkang

Moi lai sai aten Myen Hkawhkam U Aung Zeya gaw 1757 ning hta Mon Kingdom, Hongsawatoi hpe kasat zingla kau ai, Bodawpaya gaw Arakan Kingdom hpe 1785 ning hta kasat zing la kau sai. Dai aten kawn Mon Amyu hte Arakan Amyu ni ayai aya byin mat sai. Ya dai ni KIO/KIA Ginjaw Laiza hte Maijayang ni hpe Myen dap ni kasat zing la kau nna Jinghpaw W.P amyu ni hpe ayai aya di kau na hkyen lajang nga sai.

June 29 ya shani Muse jarit kaw Myen hpyenla ni Miwa hkran de rap na matu border passport galaw nga ai shiga ni mawng pru wa ai, dai hte maren n kau Myen hpyenla ni gaw Ga Du mare kaw du sai nga ai. (Miwa hkran rai nna Laiza kawn n law htum deng 100 grupyin tsan ai shara). Ndai zawn Myen ni gaw Jinghpaw W.P myu sha ni hpe Miwa hkran hpyen man, Lajayang hpyen man hku shakri na hkyen ai shiga ni mawng nga sai.

Lahta na shiga hkrak jaw ai rai yang W.P sha ni yawng Bandung langai kaw tsap nna lam magup hku shamawt ra sai.

Miwa a akyang hpe yu dat yang 2009 ning May shata hta Tamil Tiger rawt malan hpung ni hpe shamyit ai hta Sri Lanka asuya hpe shingdu kaw madung garum ya ai gaw Communist Miwa asuya rai nga ai, rawt malan hpyen ni hpe sat ai ladat ni sharin ya ai, laknak n-gun ni garum jaw ya ai. Majan sum Tamil Tiger rawt malan hpyenla ni hpe Sri Lanka asuya gaw kaji pi hkyem sa n jaw gwi roi wa roi roi sat kau ma ai, ndai zawn ahte amyu ni n byin hkrum u ga, Karai Kasang kaw akyu hpyi let “htim kasat majan” de kale ra sai, ninghkap majan hpe sha galaw nga n mai na sai.

Ya majan pa shawnglam hta tsap nga ai hpyenla hpyen gyi ni hpyen du ni gaw, ngai shadu ai shanglawt lu hkra shakut ga ngu ai ga baw a majaw kaning re jamjau hkrum tim majan pa hta shakut tsap nga ai ni rai na ma ai, raitim ningbaw tsang de na ni shaga ai n-sen hpe madat yu yang Aung San Kaw hpe Jinghpaw a ningbaw shatai shi woi awn ai mungmasa hpe kam re masa rai taw nga ai, anhte shari ging sai law, moi Awng San wa woi ai mungmasa hkrun lam de hkawm sa nang ai a marang e dai ni anhte W.P sha ni Myen a mayam de du ra ai hpe dum gaw dum nga myit ni ngu san mayu nga ai.

Aung San kaw mi lung wa wa, kadai mi lung wa wa, Panglong zuphpawng hta bawng da ai federal principles hpe hkrang shapraw na n re, dai hta n ga Myen Mungdan shinggan de du nga ai Myen democracy shamu shamawt hpung masha ni mung democracy a matu madung shakut tsap ai ni rai ma ai, bawsang manghkang hpe kraw hta grai wa myit lawm ai ni n re, ya yang hpyendap ni up nga ai majaw ndai ni hpe dang kau lu na matu alliance hku nna bawsang ni hpe madi shadaw garum ai, huk-ke garum ai re, issue hta hkan nna shaga nang ai she re.

Dai ni anhte bawsang ni a rawtmalan gaw democracy n lu ai majaw rawt malan ai n re, Myen e mayam yam dip sha ai, amyu kaba mayu ai, dai majaw rawt malan ai she re, ndai hpe anhte a kraw kata hta bang da ra ai. Anhte a rawt malan gaw Myen mungdan hpe Democracy hkrang hte hkrak uphkang nga ai ten kawn hpang taw nga sai rawt malan re.

Anhte htim kasat majan de gale ra ai, moi Israela amyu ni hkap majan n re sha htim kasat majan hpe akyu hpyi let hkat mat ai shaloi mare langai hpang langai zing ai gaw Yawshu laika hta law law mu hti lu nga ai, shanhte ni htim kasat majan hpe sha galaw ma ai, lamu ga langai hpang langai zing mat lu ma ai. Anhte mung lamu ga langai hpang langai kasat zing nna Jinghpaw mung ting hpe zing la kau ai madang de shadu ra nga ai.

Le ra jan lung wa na hpe la, marai langai ngai ran ya na hpe la nga n mai sai, tinang gam maka tinang ran ra sai. Jinghpaw mung hta Myen hpyen ni sha a nga ding sa, Jinghpaw W.P amyusha ni galoi mung shimlam nga na n re, majan mung galoi zim na n re. Hpyen mahkra hpe kasat shayu kau ra ai.

Tinang mungdaw hpe tinang lata hta jum da lu jang, Myen hpyen wa hpe nang federal sa na i, mungdaw langai shabyin u, rapra tara hpe hkapla u ngu, mai shaga sai, Unitary State galaw mayu ai zawn zawn htaw ra zawn zawn le ra zawn zawn nga a nyam taw nga jang, tinang a mungdaw hpe mahtang Kachinland shatai nna Independence Mungdan gaw sharawt ai maga de hkawmsa wa ga.

By: Slg. Naw Hkam

Thein Sein wa President nbyin shi ai kawn nna KIA hpe Gum Lau Hpung nga masat let, shawng nnan gasat shamyit kau na lam tsun wa ai hta; Tar Hkaw hka madim shim lam hpe ninghpai let byin wa ai Sang Gang majan gaw, Jinghpaw W.P. myu sha ni yawng hpe lam amyu myu hku ahtu hkra taw sai hpe yawng gaw mu, na chye sai hkrai rai nga ai.

Shanglawt KIA hpe sa htim gap yu ai. Masan n sa nna, Mung masha ni hpe roi rip sat ai. Majan hta nau hkrat sum machyi wa ai majaw, Hpungkyi (monks) ni hpe kyu hpyi shangun ai. Bai Manmaw mare hta 26 June (Laban) shani Hkristan hpung woi ni hpe akyu bai hpyi shangun ai. Ndai lam ni gaw simsa lam hpe myit mada nna galaw ai n re, shanhte galaw chye ai Ya-Da-Ya bungli sha re. Simsa lam ra ai rai yang nnan kawn KIA hpe sa gap na lam n nga ai. Maga mi kaw gaw hpyen n-gun jat. Maga mi kaw gaw Myen Ginjaw kawn lit shatsam ai lam n-galaw ai sha U Thein Zaw hpe simsa lam tam masu shangun nhtawm dingbai ding-na jaw. Ndai hta KIO/KIA ningbaw ningla ni n mau nang ga. Hpu-nau baw-sang ni yawng mung KIO/KIA hpe kam hpa let yu nga ai hpe dum ga.

Moi, Myen Aung San wa a buk lik ai hta Jinghpaw W.P. myu sha ni hpe woi a-gaw nang ai Sama Duwa Sinwa Naw a ga majaw dai ni du anhte myu sha ni jam-jau ai hpe dum ga. Ya kalang bai, Slg. Sumhpawng Sinwa Naw hte Hkyet Hting Nan lawm ai “Ngee-Chan-Ti-Ngin-Yee Nit Nyi-Nai-Ahpoi ” a chying lau ai hpe sha n madat ga. Ndai lang bai tinang a matu sha yu nhtawm gap hkat sa jahkring yang gaw, Ningbaw Kaba Brang Seng lak htak hta NDF kawn shapraw hkrum ai majaw mung grai kaya jin saga ai. Ya kalang bai UNFC (United Nationalities Federal Council) a ningbaw tai nga ding ngam kawn na bai shapraw katut na hpe gaw n byin shangun mayu ai. Sang Gang kawn hpang ai majan a majaw Jinghpaw W.P. myu sha ni arang bang ai grai law saga ai. Dai hta jat bang na lam mung n nga sana sai. Akyu n rawng lachyum n pru ai hpe mahtai shatai nna sha gaw n shangut saga. Myu sha ni hpe shim lum ai tara, rap ra ai ahkaw ahkang lu hkra she ” Hpaji ningli a n-pawt hte Awng dang lam a n-pawt ” anhte a Karai Kasang kaw akyu hpyi let, shada grai hkut hkut nai nai, baw hkrum bawng ban nna she woi daw dan sa wa marit. Myu sha ni yawng a nsen hte, laga Hpu-nau baw-sang myu sha ni a ga hpe mung madat ga. Lai sai ten, ya na ten hte du na ten na lam ni hpe mung tau myit shalawm ga.

By: Zai San