Tag Archives: covid-19

KIO Je Yang Dabang hpyen yen salang langai, du gyit si

Jinghpaw-Miwa ga jarit, Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung, KIO uphkang ginra, Je Yang hpyen yen dabang na Slg. Hpaula Gam Awng, asak (50), gaw madu hkum sumri hte du gyit si ai lam galaw wa sai re.

Nam San, Hka La mare kaw nna Je Yang IDP camp Sut Mu Awng Lawk (9) kaw shanu nga ai, Slg. Hpaula Gam Awng snr Chit La gaw August praw 1, jahpawt manap daw, hkying 2 am jan ten, hkum n pyaw wa ai kaw nna dabang nta kaw sat si ai lam re nga, dabang shiga lawk hku chye lu ai.

Miwa ga jarit hte yep Je Yang dabang gaw Laiza a dingda maga nga ai hpyen yen dabang kaba langai re. Slg. Gam Awng gaw magam gun re lam n chye lu tim, KIO ginra hpyen yen dabang na kawa la ni yawng ngu na gaw MHH hpyenla re lam chye lu ai.

COVID-19 mungkan kap bra ana zinli makawp ninghkap nga ai ladaw, KIO uphkang ginra kata shata lahkawng laman sa wa si ai manghkang masum byin ai hta, masha yawng  si hkrum ai re.

July praw 2 hta, Nba Pa ginwang daw, Mai Bat Ninghtawn, Gai Daw mare hta mare uphkang rung chyare Slg. Yaku Langzing Tang Gun hte rau dinghku masha 5 hpe aten mi hta kahtam sat kau da ai lam byin ai re.

Bai, June 18, manap 4am jan ten hta gaw Laiza, Woi Chyai mare Lawk 2 hta, KIO Mungshawa Hpyen Hpung (MHH) magam gun, Marip Singnan Awng Tu, asak 28, gap si ai lam byin ai rai nga ai.

Myen COVID-19 machyi masha 5 jat, makawp ninghkap ladaw bai jat

Bat Langai Ya, July 13, hta COVID-19 machyi masha shagrin lu ai marai 5 jat wa nna, Myen asuya gaw ana zinli makawp ninghkap ladaw hpe July 15 kaw nna July 31 de, bai jat dat sai re.

Ndai machyi masha n’nan 5 hta 3 gaw la hte 2 gaw num rai nna, ya ten shanhte yawng Yangon We-ba-gyi mungshawa tsirung rawng nga ai re.

Hkamja hte Ginsup Hkringmang Dap a Langai Ya shana hkying 8pm ndau hte maren, Coronavirus ana mu jep masha yawng 336, bai mai tsai ai 261 rai nna si ai gaw marai 6 nan nan re.

Jinghpaw mungdaw hta machyi masha jat wa ai lam n nga ai.

Mungkan ting hta COVID-19 ana zinli kap bra lam lung nga dingyang rai nna, shagrin lu ai machyi masha sen 130 jan, si ai sen 5 mun jan rai nhtawm, sawng dik U.S. hta machyi masha sen 34 jan rai nna si ai gaw 137,800 jan du nga sai hpe, Myen mung aten July 13, shana hkying 9:30pm du hkra na Worldometer jahpan hta mu lu ai.

Myen a htingbu, mungkan e nambat masum ana kap bra dik htum, Gala mung e machyi masha jahpan 889,000 jan hte si ai gaw 23,300 jan sai re.

Tara shang WHO na pru na matu U.S. Trump asuya galaw hpang

U.S. Trump asuya gaw Mungkan Wunpawng Hkamja Dap, WHO, kaw nna tara shang pru na galaw hpang dat ai ndai lam gaw, Amerika e coronavirus machyi masha rawt lung nga dingyang ten lahkam dat ai mung rai nga ai.

Lahta Rapdaw Maigan Kyit Hkai Komiti malawm, Democrat pati lahta tsang salang, Robert Menendez a Twitter kaw July 7, bat Lahkawng Ya shani, shiga shana ai re.

Ya na zawn, Trump a COVID-19 mabyin masa hta matai htang hku nna WHO kaw nna U.S. pru ai majaw Amerikan ni a asak hte akyu ara ni n lu makawp ai sha, Amerikan ni machyi jawng ai hte
Amerika hkrai shingtai byin taw na re nga, shi a shiga hta ka tawn ai re.

July 4, U.S. Shanglawt Nhtoi hta Gumsan Magam Trump gaw COVID-19 ana zinli hpe “Chinese pandemic” ngu nna kahtap tsun wa sai re.

Shawng e mung, “U.S. gaw WHO hpe alu law dik jaw tim, WHO gaw alu kachyi sha jaw ai Miwa maga n’gyeng tsap ai.”  Bai, “Teng sha nga yang, COVID-19  ana zinli gaw Miwa mung Wuhan kaw 2019, October shata kaw nna chyam bra nga sai raitim, kaga mungdan ni tau hkau sadi maja lu hkra WHO n lu galaw ai” hte, “WHO gaw Miwa a ka-up da hkrum ai”, ngu nna Trump dinglun wa sai re.

Tara shang pru ai lam, July 6, 2021 kaw nna rai na hpe Mungkan Wunpawng Hpung Amu Madu Daju de shiga shana tawn sai nga, U.S. Maigan Kyit Hkai Dap salang langai tsun shagrin ai re.

Brazil Covid-19 kap bra masha sen 10 du

Myen mung aten, June 20, jahpawt hkying 6am du hkra, Dingda Amerika, Brazil mungdan hta Covid-19 ana mu jep masha 1,038,568 du sai majaw, kade n na ten U.S. hpe lai nhtawm ana zinli sawng dik rai wa chye ai lam, chyoi chye ai ni tsun nga sai re.

Si ai jahpan gaw 49,090 rai nna machyi masha jahpan tsaw lung nga dingyang hte daini lani mi hta jat wa ai machyi masha ni’nan 55,209 nga ai hpe Worldometers website hta mu lu ai.

Mungkan ting Coronavirus kap bra ai lam tsaw lung nga ten, “mungkan gaw tsang ra ai byin yan madang ningnan kaw du nga sai” nga nna June 19, bat Manga Ya shani, Mungkan Hkamja Dap, WHO, sadi jaw wa sai re.

Brazil gaw mungkan hta No.2 ana kap masha law dik rai nga ten, shi a ntsa dingdung Amerika U.S. kaw machyi masha yawng 2,295,356 hte si ai yawng 121,391 hte, na du dik htum re.

Mungkan hta No.4 ana kap bra dik htum, Myen mung htingbu Gala mungdan hta, ana kap ai hte si ai jahpan tsaw nga dingyang rai nna, ya ten du hkra, ana mu jep masha 395,812 rai nna si ai gaw 12,970 du nga sai.

Hkamja hte Ginsup Hkringmang Dap a June 19, jahpawt hkying 8am ndau hte maren, Myen mung hta ana mu jep masha n’nan 23 bai jat wa ai majaw machyi masha jahpan yawng 286 du nna bai mai tsai wa ai 192 hte si ai gaw marai 6 nan nan sha re.

COVID-19: Maigan na nhtang wa ai ni Myitkyina de matut du

COVID-19 mungkan kap bra ana zinli a majaw mungdan asuya hkrunlam lajang ya ai npu maigan mungdan na nhtang wa ai Jinghpaw mungdaw masha ni Myitkyina de du shang nga dingyang re.

June praw 7 hta Htai mungdan kaw na Gawrahka amyusha ni law malawng Myitkyina de du shang wa ai re. Ya ten du hkra, Htai kaw nna Myitkyina de mawdaw hte du wa ai masha yawng 615 du sai nnga shanhte hpe hkap la na mungdaw asuya masat tawn ai Shatapru mawdaw kaba daru kaw ana zinli makawp maga lam bungli hta ap nawng dawjau nga ai, Kachin State Covid-19 Prevention Network (KsC19PN) na Shayi Seng Nu Pan tsun ai re.

Lai wa sai shata lahkawng jan kaw nna Shatapru mawdaw daru hta maigan na shang wa ai mungdan masha yawng 2,000 daram rai sai lam chye lu ai.

Mungdan Asuya Hkamja hte Ginsup Hkringmang Dap a June praw 8, Bat Langai Ya, hkying 8 sumtang hte maren, Myen mung kaw coronavirus ana kap ai masha 1 bai kahtap jep shapraw lu ai majaw ya ten ana mu jep masha yawng 244 rai nna si gaw marai 6 nan nan naw re.

Asuya tara shang jahpan hte maren, Jinghpaw mungdaw e gaw langai sha nga ai ana kap ai masha shi bai mai tsai wa ai hpang kahtap byin ai masha kaga mi n nga shi ai re.

Ya ten mungkan ting hta, Myen mung ten June 8, shana hkying 11:43 ten du hkra, Covid-19 a majaw si ai masha yawng sen 4 jan sai hte ana mu jep masha yawng wan 7 jan rai nna ana chyam bra ai shadang tsaw nga dingyang the lani mi ana jep shapraw lu ai masha gaw sen mi lahta byin nga ai re.

Sawng dik U.S. kaw ana mu jep masha wan 2 jan, si ai sen mi jan hte bai mai tsai wa ai gaw sen 7 jan re. Bai nna, Brazil, Rasha, Gala mungdan ni hta ana mu jep masha tsaw nga dingyang rai nhtawm UK hte Italy kaw mung dingyang naw ana kap bra nga ai re.

Myen-KIA Layan Kawng kaw gap hkat

N gap hkat ai loi na ten, kalang bai Myen asuya dap hte Wunpawng Mungdan Shanglawt Dap (KIA) lapran Lahta Sammung Layan Kawng kaw June 6, bat Kru Ya shana hkying 7 jan kaw nna numdaw 2-lang gap hkat wa sai hpe KIA tsun shagrin ai.

KIA Dapba (6) kata na Dapdung (9) hpyen hpung ni nga ai Muse ginwang Htan Hpa Bum, Layan Kawng de Myen hpyen hpung langai lung wa ai majaw shana gasat gala lam byin wa ai rai nga ai.

“E… dai Hu Hpyet maga kaw na lung wa ai Myen ni gaw… Shanhte Myen ni dai kaw na lung wa ai gaw dung 9 ni na ai majaw sa hkap sin taw ai kaw Myen ni shawng lung wa na dai kaw gasat poi numdaw lahkawng lang byin ai. Ya gaw bai zim taw sai” nga nna KIA Dapba (6) hpyendu langai Bat Kru Ya shana majan ngut ai hpang tsun ai re.

Myen hpyen hpung a dap mying n chye tim, ya ten dai ginra hkan e hpyen masa shamu shamawt hkawm nga ai gaw Tat-ma (88) hte (99) ni re nga nna ginra masha ni tsun ai re.

Gasat gala zim ai hpang, Myen hpyendap maga si hkala nga n nga n chye lu tim tinang KIA maga gaw kadai hpa n byin ai nga, lahta na KIA hpyendu wa tsun ai.

Mungdan kata COVID-19 mungkan ana zinli makawp ninghkap ladaw, jahten sharun hpung ngu masat ai Rahkai AA ni nga ai ginra hta lai, ngam ai amyusha rawt malan hpung ni nga ai ginra ma hkra kaw August shata htum du hkra majan jahkring tawn ai nga, May 9 nhtoi hte tatmadaw ndau tawn ai re.

Raitimung Lahta Sammung e Dingdung Daw Daphpawm hpung mali hta na, KIA jinghkap dap Balawng TNLA hte Kokang MNDAA, ni gaw Myen asuya dap a hkan tam htu gasat hkrum nga ai masa re majaw shani shagu ngu na majan byin nga ai re.

U.S. Covid-19 hte machyi si masha 100,000 de du

Daini, Myen mung aten, May 27, hkying 12:22am du hkra, U.S. kaw Covid-19 ana zinli hte machyi si ai masha jahpan 100,088 de du ai hpe Worldometer tang madun ai.

Covid-19 ana byin shangun ai Coronavirus jep shapraw lu ai masha yawng 1,713,829 hta bai mai tsai wa ai gaw yawng 468,941 re.

Mungkan hta ana kap ai hte si ai law dik htum, Amerika e na du dik New York mungdaw e si ai masha 29,310 du nna ana mu jep masha yawng 372,494 re.

Myen mung e gaw May 26 asuya Hkamja hte Ginsup Hkringmang Dap a jahpan hte maren, Covid-19 ana mu jep masha 206, si ai marai 6 nan nan rai nhtawm, bai mai tsai wa ai gaw 124 rai nga ai.

Mungkan ting hta ana kap masha yawng 5,641,244 rai nna si ai yawng 349,712 du sai re. Ya ten mungkan ting hkrum sha ai ana zinli tsinyam gaw shawng na ningdaw kata naw re majaw bai kahtap byin wa na hpe mungdan ni sadi maja nga ra na re lam hpe WHO, Mungkan Wunpawng Hkamja Dap kaw nna May 25, bat Langai Ya shani, shadum jahprang wa sai.

U.S. kata Covid-19 kap bra lam shayawm kau lu hkra, Gumsan Magam Donald Trump kaw nna, U.S. hte hkawm sa hkawm wa pat hkum da ai mungdan ni kaw Miwa, Iran, Britain, Ireland, hte Uropa Schengen ginra mungdan 26 lawm nhtawm, ya hpang jahtum pat ai gaw mungkan no.2 Brazil re.

Brazil COVID-19 kap bra madang mungkan No.2 de du wa

Myen mung ten, May 24, jahpawt hkying 6:42am du hkra, Dingda Amerika, Brazil mungdan gaw Covid-19 ana mu jep masha yawng 347,398 hte, shi a ntsa Rasha hpe lai nna, ya mungkan e nambat lahkawng law dik kaw du nga sai hpe Worlddometer hta mu lu ai.

Brazil kaw si ai masha 22,013 rai nna Rasha e gaw ana jep shapraw lu ai masha yawng 335,882 rai nna si ai gaw 3,388 re.

Ana zinli law dik byin nga ai Dingdung Amerika, U.S. kaw ana mu jep masha yawng 1,666,801 rai nna si ai gaw 98,683 du sai re.

Mungkan ting Coronavirus a majaw Covid-19 ana kumla mu jep ai masha yawng 5,397,857 rai nna si ai jahpan gaw 343,608 du nga sai re.

Dai hta, Myen mung e May 23, shana hkying 8pm du hkra, ana mu jep masha yawng 201 rai nhtawm si ai gaw marai 6 re lam, asuya Hkamja hte Ginsup Hkringmang Dap ndau ai re.

Mungkan COVID-19: Langai Ya shani si ai 3,000 jan

May 18, Amerika nhtoi, bat Langai Ya lani mi, Covid-19 kap bra ana hte mungkan ting si ai masha yawng 3,414 rai sai hpe Myen mung May 19, jahpawt hkying 7 am ten na Worldometer jahpan hte maren chye lu ai.

Ya ten du hkra, mungkan ting Coronavirus a majaw byin ai Covid-19 ana mu jep masha yawng 4,887,929 hta si ai 319,961 rai nna, bat Langai Ya lani mi hta jat wa ai machyi masha n’nan yawng 88,663 re ai hpe Worldometer jahpan hta mu lu ai.

Mungkan e ana laja dik byin ai U.S. hta bat Langai Ya shani du hkra machyi masha 1,550,105 hte si ai 91,977 re. Bat Langai Ya shani jat wa ai machyi masha 22,441 rai nna si ai gaw 999 re.

May 19, shana hkying 8pm, Myen asuya Hkamja hte Ginsup Hkringmang Dap ndau hta Covid-19 ana kap ai masha langai bai jep shapraw lu ai majaw tara shang shagrin lu ai machyi masha yawng 188 du sai lam tsun ai.

Jinghpaw mungdaw de gaw, asuya tara shang jahpan hte maren, May 11 hpang ana kap ai masha laga mi n nga ai re.